بررسی تأثیرپذیری منظومۀ بلوچی «محمدحنیفه» از داستان رستم و سهراب شاهنامه

author

  • محمداکبر سپاهی استادیار بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران
Abstract:

داستانِ رستم و سهراب، در میان داستان‌های پهلوانی شاهنامۀ فردوسی جایگاه والایی دارد. اگر چه هستۀ اولیه و ریشۀ داستانِ رستم و سهراب شاهنامه هنوز بر ما معلوم نیست امّا نمونه‌های مشابه و قابل تطبیق بسیاری از آن در ادبیات جهان وجود دارد. در ادبیات اقوام ایرانی نیز داستان‌هایی مشابه ماجرایِ رستم و سهراب دیده می‌شود. این داستان به صورت تغییر شکل یافته‌ای در منظومه‌های داستانیِ ادبیات بلوچی با نام «محمدحنیفه» حضور دارد. در داستانِ منظوم «محمدحنیفه» نیز ماجرای نبرد ناخواستۀ پدر و پسری که همدیگر را نمی‌شناسند رخ می‌دهد ماجراهای فرعی دیگری نیز مشابه ماجرای رستم و سهراب در این داستان رخ می‌دهند. در پایان این داستان نیز پسر شکست می‌خورد. تفاوت عمدۀ این داستان با رستم و سهراب، پایان خوش آن است که از پدر یا پسر، کسی به دست دیگری کشته نمی‌شود. بر اساس شواهد چندی که در داستان محمد حنیفه وجود دارد، می‌توانیم به یقین بگوییم منشأ این روایت، همان داستان رستم و سهراب است. این داستان با شکل کنونی آن، بازماندۀ دورۀ رونق ادبیات دینی بلوچی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روایت نقالان از داستان رستم و سهراب

هنر نقالی یکی از شاخه‌های مهم ادبیات عامه، بازتاب‌دهنده تجربه‌های بازسازی‌شده از حماسه‌های ملی و پهلوانی است. نقالان می‌کوشند با ساده‌ترین تعابیر و باز‌سازی جذاب‌ترین وقایع، اجزای مختلف داستان‌ها را متناسب با ذهنیت مخاطبان به‌نوعی تغییر دهند یا تکمیل کنند. به‌این‌ترتیب بر هسته اصلی داستان، شاخ‌ و‌ برگ‌های درهم‌پیچیده‌ای تنیده می‌شود. در این تحقیق ضمن مروری کوتاه بر پیشینۀ سنت نقالی، سازوکار روا...

full text

مقایسه داستان رستم و سهراب شاهنامه فردوسی با سهراب و رستم ماثیو آرنولد (بازسرایی رستم وسهراب)

چکیده: شهرت بی چون و چرای فردوسی و شاهنامه، به ویژه داستان رستم و سهراب، در خارج از مرزهای ایران باعث گردیده بسیاری از ادیبان و نقادن اروپایی داستان¬های شاهنامه را به زبان¬های مختلف اروپایی ترجمه کنند. از جمله این شاعران و نقادان ماثیو آرنولد(matthew arnold) شاعر انگلیسی زبان است که با بهره گیری از منابع مختلف، داستان رستم و سهراب را به نظم درآورده است، آرنولد اصل داستان و پیام کلی آن را حفظ ک...

15 صفحه اول

نقد و بررسی روانکاوانه شخصیت رستم و سهراب(بر اساس داستان رستم و سهراب)

شاهنامه فردوسی از ارزنده¬ترین آثار ادبی ایران و جهان است که از دیدگاه¬های گوناگون قابل نقد و بررسی است. این اثر ارزشمند را می¬توان به وسیله روش¬ بین¬رشته¬ای2 که گامی است نوین در راه همسوسازی پژوهش های فردوسی¬شناسی با سایر رشته¬ها و با هدف افزایش تألیفات در این حوزه، مورد تبیین قرار داد. یکی از زمینه¬هایی که به تازگی در این میدانگاه مورد توجه قرار گرفته، رویکرد روانشناختی است. در این مقاله، سعی ...

full text

تحلیل شخصیت در داستان رستم و سهراب

نقد روان‌کاوی، از نقدهای مهمی است که در بررسی متون ادبی از آن بهره گرفته می­شود. در این مقاله براساس این نقد، به تحلیل شخصیت سهراب، رستم و کاووس در داستان «رستم و سهراب» پرداخته شده است. ابتدا شخصیت سهراب بر اساس تیپ شخصیتی «پرشور»،  واکاوی و ارایه شد. باتوجه به ویژگی­های مشترک بین سهراب و این تیپ شخصیتی، از جمله: قدرت­طلبی، شجاعت، اهمیت دادن به اهداف خود، روابط عاشقانه، لذت بردن از درگیر شدن د...

full text

روایت نقالان از داستان رستم و سهراب

هنر نقالی یکی از شاخه های مهم ادبیات عامه، بازتاب دهنده تجربه های بازسازی شده از حماسه های ملی و پهلوانی است. نقالان می کوشند با ساده ترین تعابیر و باز سازی جذاب ترین وقایع، اجزای مختلف داستان ها را متناسب با ذهنیت مخاطبان به نوعی تغییر دهند یا تکمیل کنند. به این ترتیب بر هسته اصلی داستان، شاخ و برگ های درهم پیچیده ای تنیده می شود. در این تحقیق ضمن مروری کوتاه بر پیشینۀ سنت نقالی، سازوکار روایی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 20

pages  77- 96

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023